De kansen van de circulaire economie

Circulair ondernemen is geen keuze, het is een strategie om succesvol te kunnen blijven ondernemen, vindt Björn Aarts, Sustainable Business Developer bij de Rabobank. “Ondernemers missen business als ze niet meegaan in de transitie naar een circulaire economie. Begin er vandaag mee, want je kan nu nog vooroplopen.”

“In een circulaire economie sluit je de kringloop”, legt Björn uit. “Afval bestaat niet, want alle grondstoffen in een product worden hergebruikt in eenzelfde of bij voorkeur een hoogwaardiger product. Als ondernemer blijf je verantwoordelijk voor de grondstoffen, ook na gebruik. De producten van nu zijn de grondstoffen voor later. Het is gewoon een goed businessmodel om grondstoffen te hergebruiken!”

License to operate

Circulair ondernemen is van belang in de strijd tegen klimaatverandering. Om het tij te keren, liggen er onder meer Sustainability Goals van de VN en de Europese Green Deal, waaraan klimaatdoelen voor Nederland zijn verbonden. In 2030 moet de economie voor 50% circulair zijn, in 2050 is dat 100%. Björn: “Mijn advies is om niet te wachten tot je gedwongen wordt door aangescherpte wet- en regelgeving. Ga nu met duurzaam en circulair ondernemen aan de slag. Grondstoffen worden schaarser en duurder én consumenten hechten steeds meer waarde aan duurzaamheid. Met circulair ondernemen reduceer je grondstoffengebruik en CO2-uitstoot. Kortom, je maakt zelf een keuze of de keuze wordt voor je gemaakt. Circulair ondernemen gaat over je license to operate.”

Brede transitie

Over tien tot twintig jaar is circulair ondernemen het nieuwe normaal en produceren en consumeren we significant anders, daarvan is Björn overtuigd. “Het heeft met name impact voor bedrijven die grondstoffen gebruiken en sectoren als energie en landbouw. Maar in feite gaat het hele systeem op de kop. Het huidige systeem is ingericht op het idee dat we iets gebruiken en het dan afschrijven. Achterhaald, want het materiaal vertegenwoordigt een waarde en die wil je terugzien. Voor accountants ligt er bijvoorbeeld de vraag hoe ze hiermee omgaan in de boekhouding. En productontwerpers moeten bedenken wat er gebeurt na de levensduur van een product. Het gaat om een brede transitie, waarin alle ondernemers anders denken en doen.”

Anders kijken

Die transitie begint met anders kijken naar je huidige productieketen. Björn: “Dat kan vandaag al. Wat kan je hergebruiken? Hoe kan je minder afhankelijk worden van grondstoffen? Kan het met een ander materiaal? Ga daarna ook praten met de keten, want circulair ondernemen is nog nooit iemand alleen gelukt. Het afval van de één is de grondstof voor de ander. Kan jij iets met die reststroom? En wat kan een leverancier bijvoorbeeld veranderen, zodat jouw product beter herbruikbaar is? Zoek de samenwerking.”

Innovatie

Het is tijd om buiten bestaande kaders te denken, want circulariteit gaat hand in hand met innovatie. Björn: “Je ziet nieuwe businessmodellen ontstaan, zoals product as a service. Je koopt dan geen lamp of auto, maar betaalt voor het aantal uren dat je licht gebruikt of de kilometers die je rijdt. De producent blijft eigenaar van het product en zorgt voor hergebruik van de grondstoffen. Een mooi voorbeeld is het bedrijf dat sinaasappelschillen uit de afvalstroom van de horeca en supermarkten hergebruikt door er waardevolle stoffen uit te halen voor voedings- en schoonmaakmiddelen. Een ondernemer bouwt een bedrijf op de reststroom van een andere ondernemer, dat is circulariteit ten top.”

Noorden voorop

In het Noorden liggen mooie kansen voor de circulaire economie, vindt Björn. “Er ligt een basis voor samenwerking met de gezamenlijke ambitie om de groenste provincie van Nederland te worden, waaraan ook VNO-NCW Noord en Rabobank meewerken. Mooi is ook dat voor de groei van innovaties en economische activiteiten een investeringsstrategie van circa 500 miljoen euro is vastgelegd in het Campus Community Fund, een initiatief van de Campus Groningen, NOM en Rabobank. Zo kom je van idee naar praktijk.”

Relevant blijven

Ondernemers hebben al veel aan hun hoofd, zo realiseert Björn zich. “Maar ondernemers houden ook van kansen.  Die liggen hier volop. Vooral als je first mover kan zijn in jouw branche. Als je slim inspeelt op deze transitie, lever je een bijdrage aan de klimaatdoelen en kan je er een goede boterham aan verdienen doordat je relevant blijft in de nieuwe economie.”